Atopowe zapalenie skóry, w skrócie AZS, to przewlekła choroba alergiczna, która dotyka wielu psów, niezależnie od rasy. Jest to jedno z najczęstszych schorzeń dermatologicznych u psów, powodujące uciążliwy świąd, zaczerwienienie skóry i przewlekłe infekcje. Choroba ta wymaga długoterminowego zarządzania, ponieważ nie da się jej całkowicie wyleczyć – celem terapii jest łagodzenie objawów i poprawa komfortu życia zwierzęcia. W artykule szczegółowo omówimy przyczyny atopowego zapalenia skóry u psa, jego najczęstsze objawy oraz metody diagnostyki i leczenia.
Czym jest atopowe zapalenie skóry u psa?
Atopowe zapalenie skóry to nadmierna reakcja układu immunologicznego na alergeny środowiskowe, które w normalnych warunkach nie powinny wywoływać reakcji alergicznej. W wyniku tej nadwrażliwości organizm psa traktuje pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, pleśń czy naskórek innych zwierząt jako zagrożenie, co prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego skóry.
W przebiegu choroby dochodzi do upośledzenia funkcji bariery skórnej, co sprawia, że skóra psa staje się bardziej przepuszczalna dla alergenów i podatna na infekcje. Świąd jest na tyle intensywny, że prowadzi do ciągłego drapania, lizania i gryzienia skóry, co może skutkować wtórnymi infekcjami bakteryjnymi i grzybiczymi. Jednym z kluczowych problemów w AZS jest osłabiona bariera naskórkowa, która u zdrowych psów stanowi skuteczną ochronę przed alergenami. U zwierząt dotkniętych atopią skóra jest bardziej przepuszczalna, co sprzyja przenikaniu czynników drażniących i rozwojowi infekcji bakteryjnych oraz grzybiczych.
Poradnia dermatologiczna dla zwierząt w Warszawie
Twój pies potrzebuje weterynaryjnej konsultacji dermatologicznej? Nasz zespół jest to Twojej dyspozycji całodobowo.
Przyczyny atopowego zapalenia skóry u psa
Nie ma jednej, konkretnej przyczyny AZS, choroba ma podłoże wieloczynnikowe i rozwija się na skutek interakcji pomiędzy czynnikami genetycznymi a środowiskowymi. Występowanie choroby częściej obserwuje się u niektórych ras, co sugeruje istnienie predyspozycji dziedzicznych. Do psów szczególnie narażonych na rozwój atopii należą labrador retriever, golden retriever, buldog francuski, west highland white terrier, owczarek niemiecki oraz shih tzu.
Najczęściej reakcję alergiczną wywołują alergeny środowiskowe, takie jak pyłki roślin, kurz, roztocza, pleśnie czy sierść innych zwierząt. Niektóre psy mogą również reagować na zanieczyszczenia powietrza, dym tytoniowy lub detergenty.
Dodatkowym czynnikiem ryzyka jest dieta, choć AZS nie jest tożsame z alergią pokarmową. Niemniej jednak niektóre składniki pokarmowe mogą nasilać objawy i pogarszać stan skóry, dlatego odpowiednia dieta wspomagająca funkcjonowanie bariery skórnej jest istotnym elementem terapii.
Objawy atopowego zapalenia skóry
Pierwsze objawy AZS zazwyczaj pojawiają się u młodych psów, najczęściej między 6 miesiącem a 3 rokiem życia. Choroba rozwija się stopniowo, a jej nasilenie może różnić się w zależności od pory roku i kontaktu z alergenami.
Głównym objawem jest uporczywy świąd, który skłania psa do intensywnego drapania, lizania i ocierania się o różne powierzchnie. W efekcie dochodzi do uszkodzenia skóry i rozwoju stanów zapalnych. Najczęściej zmiany skórne lokalizują się na łapach, pysku, uszach, pachach, brzuchu i okolicach pachwin.
Z czasem mogą pojawić się również:
- zaczerwienienie i podrażnienie skóry,
- łysienie i przerzedzenie sierści,
- przebarwienia skóry (hiperpigmentacja),
- nawracające infekcje bakteryjne i grzybicze,
- stan zapalny uszu, często prowadzący do przewlekłych zapaleń zewnętrznego przewodu słuchowego.
Objawy te mogą nasilać się okresowo, szczególnie w sezonie pylenia roślin lub w środowisku o dużej zawartości kurzu i roztoczy.
Diagnoza atopowego zapalenia skóry u psa
Rozpoznanie AZS wymaga dokładnej analizy objawów klinicznych oraz wykluczenia innych możliwych przyczyn problemów skórnych, takich jak alergia pokarmowa, infekcje pasożytnicze (np. świerzb, nużyca) czy zaburzenia hormonalne.
Weterynarz może zalecić przeprowadzenie testów alergicznych w celu identyfikacji alergenów, na które pies reaguje. Testy skórne i badania serologiczne nie zawsze są w 100% wiarygodne, dlatego diagnoza często opiera się na tzw. kryteriach klinicznych i reakcji na leczenie.
Leczenie atopowego zapalenia skóry u psa
Leczenie atopowego zapalenia skóry ma na celu kontrolowanie objawów i ograniczenie dyskomfortu psa. Wybór terapii zależy od nasilenia choroby, występowania infekcji wtórnych oraz indywidualnej reakcji organizmu na stosowane metody.
Najczęściej stosowane podejścia terapeutyczne obejmują:
- Farmakoterapię, czyli leki przeciwzapalne, immunosupresyjne oraz antybiotyki w przypadku wtórnych zakażeń bakteryjnych lub grzybiczych. Kortykosteroidy i cyklosporyna mogą skutecznie łagodzić świąd, ale ich długotrwałe stosowanie wiąże się z ryzykiem działań niepożądanych.
- Immunoterapię alergenową (ASIT), polegającą na stopniowym przyzwyczajaniu organizmu psa do alergenów, co może zmniejszyć nasilenie reakcji alergicznych w dłuższej perspektywie.
- Dietę wspomagającą skórę, bogatą w kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, które pomagają wzmocnić barierę naskórkową i zmniejszyć stan zapalny.
- Regularne kąpiele w specjalistycznych szamponach dermatologicznych, które pomagają usuwać alergeny ze skóry i działają nawilżająco oraz przeciwzapalnie.
- Leczenie wspomagające, takie jak probiotyki, które mogą poprawiać funkcjonowanie układu odpornościowego, oraz emolienty chroniące skórę przed nadmiernym przesuszeniem.
Nie ma jednej skutecznej terapii dla wszystkich psów, dlatego leczenie wymaga indywidualnego podejścia, często metodą prób i błędów dochodzi się do najefektywniejszego rozwiązania.
Jak dbać o psa z atopowym zapaleniem skóry?
Opiekunowie psów z AZS powinni wdrożyć kilka zasad, które mogą pomóc ograniczyć nasilenie objawów. Regularne kąpiele i pielęgnacja skóry są kluczowe w usuwaniu alergenów i zapobieganiu infekcjom. Warto także unikać spacerów w miejscach o wysokim stężeniu pyłków, szczególnie w sezonie wiosennym.
Dieta powinna być odpowiednio zbilansowana, bogata w składniki wspierające barierę skórną. Dodatkowo warto zadbać o higienę otoczenia psa, regularnie sprzątać legowisko i ograniczyć kontakt z kurzem oraz roztoczami.
Podsumowanie
Atopowe zapalenie skóry to przewlekła choroba, która znacząco wpływa na komfort życia psa, ale dzięki odpowiedniemu leczeniu i profilaktyce można skutecznie kontrolować jej objawy. Kluczowe znaczenie ma wczesna diagnoza, indywidualnie dobrana terapia oraz dbałość o pielęgnację skóry i odpowiednie żywienie.
Jeśli zauważysz u swojego psa objawy atopowego zapalenia skóry lub podejrzewasz, że może cierpieć na alergię, warto skonsultować się ze specjalistą. W klinice Veterio w Warszawie oferujemy kompleksową diagnostykę oraz nowoczesne metody leczenia dermatologicznego psów.
Poradnia dermatologiczna dla zwierząt w Warszawie
Twój pies potrzebuje weterynaryjnej konsultacji dermatologicznej? Nasz zespół jest to Twojej dyspozycji całodobowo.
