Dysplazja stawów to jedna z najczęściej diagnozowanych chorób ortopedycznych u psów, zwłaszcza ras średnich i dużych. Choć wielu opiekunów kojarzy ją głównie ze stawami biodrowymi, problem może dotyczyć także stawów łokciowych, a nawet barkowych. Schorzenie ma charakter postępujący i może znacząco obniżyć komfort życia psa, prowadząc do bólu, ograniczenia ruchomości, a w skrajnych przypadkach do trwałego kalectwa.
Czym jest dysplazja stawów u psa?
Dysplazja to wada rozwojowa polegająca na niedopasowaniu powierzchni stawowych – najczęściej panewki stawu biodrowego i głowy kości udowej, ale również kości ramiennej i kości łokciowej w przypadku stawu łokciowego. W wyniku tego niedopasowania staw ulega przeciążeniom, co prowadzi do stanów zapalnych, uszkodzenia chrząstki stawowej, rozwoju zmian zwyrodnieniowych i bólu.
Choroba ta rozwija się stopniowo, często już od okresu szczenięcego, jednak objawy mogą ujawniać się dopiero po kilku miesiącach lub nawet latach – zwłaszcza przy dużej aktywności fizycznej lub nadwadze.
Jakie psy są najbardziej narażone na dysplazję?
Dysplazja ma silne podłoże genetyczne, dlatego najczęściej występuje u ras dużych i olbrzymich. Do ras szczególnie predysponowanych należą:
- owczarek niemiecki
- labrador retriever
- golden retriever
- ottweiler
- berneński pies pasterski
- nowofundland
- mastif
- dog niemiecki
Warto jednak pamiętać, że dysplazja może wystąpić także u psów mniejszych ras oraz u mieszańców – zwłaszcza jeśli mają one predyspozycje dziedziczne lub były źle żywione w okresie wzrostu.
Objawy dysplazji stawów u psa – na co zwracać uwagę?
Pierwsze objawy dysplazji mogą być bardzo subtelne i łatwo je przeoczyć. Wiele psów nie pokazuje bólu bezpośrednio, ale zmienia sposób poruszania się lub unika niektórych aktywności. Do najczęstszych objawów należą:
- kulenie lub sztywny chód – zwłaszcza po odpoczynku
- niechęć do biegania, wskakiwania, schodzenia po schodach
- bujanie biodrami podczas chodzenia
- uciekanie od dotyku w okolicach zadu lub łokci
- objawy nasilające się po intensywnym wysiłku
- oszczędzanie jednej kończyny – pies może odciążać chorą łapę
- zanik mięśni w kończynie, której pies nie obciąża
W zaawansowanych przypadkach pojawia się wyraźna bolesność, sztywność i niechęć do ruchu. Warto zaznaczyć, że objawy nie zawsze są symetryczne, pies może np. kuleć tylko na jedną stronę, mimo że zmiany występują w obu stawach.
Rezonans magnetyczny zwierząt w Warszawie
Twój pupil potrzebuje badania MRI? Nasz zespół jest to Twojej dyspozycji całodobowo.
Jak diagnozuje się dysplazję u psa?
Podstawą rozpoznania jest dokładne badanie ortopedyczne, ocena sposobu poruszania się oraz wywiad z opiekunem. Kluczowym elementem jest jednak diagnostyka obrazowa – głównie badanie RTG.
Zdjęcia rentgenowskie wykonuje się najczęściej w sedacji, aby uzyskać precyzyjny obraz ustawienia stawów. W przypadku wątpliwości lub planowania leczenia operacyjnego, lekarz może zalecić także tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny, szczególnie przy podejrzeniu dysplazji łokciowej.
Dysplazja jest klasyfikowana według stopnia zaawansowania – od łagodnych zmian po ciężkie deformacje. Im wcześniej zostanie rozpoznana, tym większe szanse na skuteczne leczenie i spowolnienie zmian.
Na czym polega leczenie dysplazji u psa?
Metoda leczenia zależy od stopnia zaawansowania choroby, wieku psa, jego masy ciała oraz stylu życia. W przypadku łagodnych objawów stosuje się leczenie zachowawcze, natomiast przy cięższych postaciach – leczenie chirurgiczne.
Leczenie zachowawcze obejmuje:
- ograniczenie intensywnego ruchu i skoków
- redukcję masy ciała (jeśli pies ma nadwagę)
- leki przeciwzapalne i przeciwbólowe
- suplementy wspierające stawy (glukozamina, chondroityna, omega-3)
- rehabilitację – m.in. masaże, ćwiczenia wzmacniające, hydroterapię
- podłoże antypoślizgowe w domu, unikanie schodów
W cięższych przypadkach konieczne może być leczenie operacyjne. Najczęściej stosowane zabiegi to:
- osteotomia miednicy (DPO, TPO) – u młodych psów z wczesną dysplazją
- resekcja głowy kości udowej (FHO) – u mniejszych psów
- protezoplastyka stawu biodrowego – u dużych psów z zaawansowaną dysplazją
- korekcja kości w stawie łokciowym – przy dysplazji łokci
Wybór metody zależy od wielu czynników – lekarz ortopeda dobiera ją indywidualnie na podstawie badań i kondycji psa.
Podsumowanie
Dysplazja stawów to schorzenie, które ma w dużej mierze podłoże genetyczne, jednak istnieją sposoby, by ograniczyć ryzyko jej rozwoju – zwłaszcza u młodych psów w okresie wzrostu. Kluczowe znaczenie ma odpowiedzialny wybór hodowli, która wykonuje badania pod kątem dysplazji u rodziców szczeniąt. Równie ważne jest unikanie przeciążania młodego organizmu – intensywny trening, skakanie czy bieganie po schodach mogą pogłębiać niewidoczne jeszcze wady rozwojowe.
Istotna jest także prawidłowa dieta, utrzymanie odpowiedniej masy ciała oraz wspieranie rozwoju masy mięśniowej poprzez umiarkowaną, dostosowaną do wieku aktywność fizyczną.
U ras dużych i olbrzymich warto już we wczesnym wieku wykonać kontrolne RTG stawów, aby możliwie szybko wychwycić ewentualne nieprawidłowości. Jeśli pojawią się pierwsze objawy, takie jak sztywność, kulenie czy niechęć do ruchu, nie należy ich bagatelizować – szybka diagnostyka i leczenie pozwalają znacząco poprawić jakość życia psa i opóźnić postęp choroby.
