Badanie echokardiograficzne, potocznie nazywane echem serca, to jedno z najważniejszych narzędzi diagnostycznych w kardiologii weterynaryjnej. Pozwala na dokładną ocenę budowy i pracy serca psa lub kota. Jest całkowicie nieinwazyjne i bezpieczne, a jego wykonanie może mieć kluczowe znaczenie dla wczesnego wykrycia chorób serca oraz wdrożenia odpowiedniego leczenia. 

Czym jest echo serca i do czego służy?

Echo serca to badanie obrazowe wykonywane przy pomocy aparatu USG wyposażonego w specjalną głowicę kardiologiczną. Umożliwia ono ocenę budowy i funkcji serca w czasie rzeczywistym. W weterynarii stosuje się różne techniki echokardiograficzne, m.in. badanie dwuwymiarowe, tryb M-mode (do pomiarów), doppler kolorowy (do oceny przepływów krwi) oraz doppler pulsacyjny i ciągły.

Badanie to pozwala wykryć zarówno wrodzone wady serca, jak i choroby nabyte, np. kardiomiopatie, niewydolność zastawek, nadciśnienie płucne czy obecność płynu w worku osierdziowym. Echo jest również niezbędne do monitorowania stanu pacjentów kardiologicznych i oceny skuteczności leczenia.

Kiedy warto wykonać echo serca u psa lub kota?

Echokardiografia jest zalecana zarówno w przypadkach podejrzenia choroby serca, jak i profilaktycznie – zwłaszcza u ras predysponowanych do problemów kardiologicznych. Wskazaniami do wykonania badania są m.in.:

• szmery serca wykryte podczas osłuchiwania,
• duszność, kaszel, omdlenia lub szybkie męczenie się,
• obrzęki kończyn, powiększenie brzucha (wodobrzusze),
• nadciśnienie tętnicze lub płucne,
• monitorowanie leczenia kardiologicznego,
• badania przedoperacyjne u pacjentów senioralnych,
• diagnostyka wrodzonych wad serca u młodych zwierząt.

W niektórych przypadkach echo serca wykonuje się razem z EKG i pomiarem ciśnienia, aby uzyskać pełny obraz pracy układu krążenia.

Jak przygotować zwierzę do badania echokardiograficznego?

Badanie echo serca nie wymaga specjalnego przygotowania – zwierzę może przyjść na nie bez głodówki i bez ograniczenia aktywności fizycznej. Warto jednak zadbać o to, by pupil był spokojny i wypoczęty. W przypadku psów bardzo pobudliwych lub zestresowanych lekarz może zastosować lekkie środki uspokajające, ale zazwyczaj badanie przebiega bez konieczności sedacji.

Zwierzę powinno być czyste, szczególnie w okolicach klatki piersiowej. U psów i kotów o gęstej sierści możliwe jest wygolenie niewielkiego fragmentu futra w miejscu przykładania głowicy – to umożliwia dokładniejszy kontakt z ciałem i lepszą jakość obrazu.

Jak przebiega badanie echo serca krok po kroku?

1. Przyjęcie pacjenta i krótki wywiad z opiekunem – lekarz zbiera informacje na temat objawów, przebytych chorób i leków przyjmowanych przez zwierzę.
2. Ułożenie zwierzęcia – badanie najczęściej wykonuje się w pozycji bocznej, na specjalnym stole z wycięciem, które pozwala na dostęp do klatki piersiowej.
3. Przyłożenie głowicy USG – lekarz nakłada żel przewodzący i przykłada głowicę do klatki piersiowej w określonych miejscach, aby uzyskać obraz serca w różnych przekrojach.
4. Obserwacja obrazu w czasie rzeczywistym – lekarz ocenia wielkość komór i przedsionków, grubość ścian, funkcję zastawek, kierunek i prędkość przepływu krwi oraz inne parametry.
5. Pomiar i dokumentacja – wykonywane są zdjęcia i pomiary, które trafiają do dokumentacji medycznej i służą dalszej analizie.
6. Omówienie wyników – po zakończeniu badania lekarz omawia z właścicielem wstępne wyniki, a jeśli to konieczne – zaleca dalszą diagnostykę lub leczenie.

Całe badanie trwa zwykle od 20 do 40 minut, w zależności od współpracy zwierzęcia i złożoności przypadku.